Όταν οι πολιτικές γίνονται πράξη μέσα από ανθρώπους – η ιστορία τής Ομάδας Εργασίας για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά στο πλαίσιο των EEA Grants.

Η κοινωνική ένταξη δεν επιτυγχάνεται μόνο μέσα από στρατηγικές και θεσμικά κείμενα· χτίζεται καθημερινά μέσα από σχέσεις εμπιστοσύνης, συνεργασία και πραγματική ανθρώπινη παρουσία στο πεδίο. Αυτή ήταν η φιλοσοφία πίσω από το έργο «Ομάδα Δράσης για την Υποστήριξη της Κοινωνικής Ένταξης και Ενδυνάμωσης των Ρομά» που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος «Κοινωνική Ένταξη και Ενδυνάμωση Ρομά» των EEA Grants στην Ελλάδα.

Το έργο έθεσε στο επίκεντρο τη συμμετοχή των ίδιων των Ρομά στις διαδικασίες που τους αφορούν, με έμφαση στις γυναίκες και στους νέους προωθώντας συνεργασίες σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.

Συμμαχία για κοινωνική δικαιοσύνη

Το έργο απάντησε σε έναν κρίσιμο στόχο των EEA Grants: μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων και προώθηση της ισότιμης πρόσβασης σε ευκαιρίες. Σε απόλυτη σύνδεση με τη Εθνική Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά (2021-2030), στόχευσε:

• στην ενίσχυση των μηχανισμών παρακολούθησης και αξιολόγησης πολιτικών ένταξης,
• στην ενδυνάμωση των κοινοτήτων Ρομά ώστε να συμμετέχουν ενεργά στις αποφάσεις που τους αφορούν,
• στην προώθηση της ισότητας των φύλων και της συμμετοχής των γυναικών Ρομά,
• και στη δημιουργία κουλτούρας συνεργασίας ανάμεσα σε τοπικές κοινωνίες και δημόσιες αρχές.

Η Ομάδα Δράσης– Ένα δίκτυο δράσης σε όλη τη χώρα

Το έργο υλοποιήθηκε με τον συντονισμό τής Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας. Δημιουργήθηκε μια κεντρική ομάδα και τέσσερις περιφερειακές ομάδες πεδίου στις περιοχές με αυξημένο πληθυσμό Ρομά:

Επίπεδο	Δομή	Τοποθεσία
Κεντρική Ομάδα	Συντονιστική Επιτροπή	Αττική
Περιφερειακές Ομάδες Πεδίου	4 ομάδες	Κεντρική Μακεδονία (Θεσσαλονίκη), Ανατολική Μακεδονία & Θράκη (Κομοτηνή), Δυτική Ελλάδα (Πάτρα), Αττική (Αθήνα)

Συνολικά 25 στελέχη εργάστηκαν καθημερινά στο πεδίο, δίπλα σε οικογένειες Ρομά, κοινωνικές υπηρεσίες, σχολεία και τοπικούς φορείς.

Τι έκανε στην πράξη

Η Ομάδα Δράσης δεν έμεινε στα γραφεία – βρέθηκε δίπλα στους ανθρώπους. Μεταξύ άλλων:

• υποστήριξε την εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής Ένταξης Ρομά 2021–2030,
• συνέβαλε στη δημιουργία και παρακολούθηση Τοπικών Σχεδίων Δράσης Δήμων,
• συμμετείχε σε εθνικές και ευρωπαϊκές επιτροπές πολιτικής,
• οργάνωσε ενδυναμωτικά εργαστήρια και επιμορφώσεις για μέλη κοινοτήτων Ρομά,
• ανάπτυξε εργαλεία πολιτικής και οδηγούς πρακτικών,
• στήριξε την πρόσβαση σε εκπαίδευση και υγεία,
• συνεργάστηκε με την Πανελλαδική Συνομοσπονδία Ελλήνων Ρομά (ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ),
• συνέβαλε σε παρεμβάσεις σε περιοχές έκτακτης ανάγκης (καταστροφές από Ιανό, Daniel, πυρκαγιές Αττικής κ.ά.)
• και ανέδειξε το έργο της μέσω δράσεων δημοσιότητας και συμμετοχής τοπικών κοινωνιών.

Η αλλαγή μέσα από συμμετοχή

Με την προσέγγιση «με τους Ρομά – όχι για τους Ρομά», το έργο πέτυχε:

✅ ενίσχυση της φωνής και συμμετοχής των κοινοτήτων
✅ ενδυνάμωση γυναικών και νέων Ρομά
✅ γέφυρες συνεργασίας μεταξύ πολιτείας και πολιτών
✅ παραγωγή πρακτικών λύσεων σε τοπικό επίπεδο
✅ διάχυση επιτυχημένων πρακτικών σε όλη τη χώρα
✅ καλλιέργεια κουλτούρας σεβασμού και συν-ευθύνης.

Ένα πρωτοποριακό ντοκιμαντέρ

Το έργο άφησε πίσω του και μια σημαντική παρακαταθήκη. Παράλληλα με τις δράσεις πεδίου, δημιουργήθηκε το πρώτο ντοκιμαντέρ που υλοποιήθηκε ποτέ στο πλαίσιο των EEA Grants και της ελληνικής δημόσιας διοίκησης δίνοντας βήμα στους ίδιους τους ανθρώπους των κοινοτήτων Ρομά να αφηγηθούν τις ιστορίες τους.

Το ντοκιμαντέρ φωτίζει πραγματικές διαδρομές ζωής και στιγμές συνεργασίας – από τους οικισμούς μέχρι τις αίθουσες συνεδριάσεων, δείχνοντας τι μπορεί να συμβεί όταν οι άνθρωποι έχουν φωνή.

Γιατί έχει σημασία αυτό το έργο

Συχνά, η κοινωνική ένταξη παρουσιάζεται ως πρόβλημα. Αυτό το έργο απέδειξε ότι μπορεί να είναι ευκαιρία – ευκαιρία για ισότιμη συμμετοχή, συνεργασία και αξιοπρέπεια. Τα µέλη της Οµάδας Δράσης κατόρθωσαν να επιτελέσουν τον αναγκαίο αποκαταστατικό ρόλο µεταξύ Ροµά κοινοτήτων και Πολιτείας και να ανακτήσουν την εµπιστοσύνη που έχει διαρραγεί διαχρονικά από τις υποσχέσεις και την εργαλειοποίηση που επέτειναν έτι περαιτέρω τον κοινωνικό αποκλεισµό.

Ακολουθήστε μας στο road trip σε Κεντρική Μακεδονία και δυτική Ελλάδα.

Task Force Units supporting Roma inclusion and empowerment

Social inclusion is not achieved through policies alone — it is achieved through people working together, building trust, and co-shaping solutions. This belief was at the heart of the “Task Force Units Supporting Roma Inclusion and Empowerment”, a project under the EEA Grants Programme “Roma Inclusion and Empowerment” in Greece. The project focused on creating mechanisms of collaboration, coordination, and communication, with a strong emphasis on empowering Roma women, men, and especially youth to actively participate in shaping their own future.

A project aligned with social justice

The project responded to one of the core priorities of the EEA Grants: reducing social and economic disparities and promoting equal opportunities for all. In line with the National Strategy and Action Plan for the Social Inclusion of Roma 2021-2030, the project aimed to:

• Strengthen the monitoring and evaluation of policies for Roma inclusion.
• Empower Roma communities to participate meaningfully in decision-making processes.
• Promote gender equality and support vulnerable groups, especially Roma women.
• Build local capacity and community ownership.

The Task Force — A network of local and national action

To achieve these goals, the project created a national Task Force, coordinated by the General Secretariat for Social Solidarity and Fight Against Poverty. Its structure ensured action at both central and regional levels:

Level	Structure	Location
Central Unit	Steering Committee	Attica (Ministry of Social Cohesion & Family Affairs)
Regional Units	4 Regional Task Teams	Attica (Athens), Central Macedonia (Thessaloniki), Eastern Macedonia & Thrace (Komotini), Western Greece (Patras)

A total of 25 specialized staff members were recruited to support field work and coordination, with each regional unit operating close to Roma communities.

What did the Task Force do?

The Task Force worked daily in the field, side by side with Roma families, mediators, local authorities, schools, health services, and social care structures. Its actions included:

• Supporting the implementation of the National Strategy for Roma Inclusion 2021–2030.
• Helping municipalities design and monitor Local Action Plans.
• Participating in national and European policy meetings.
• Organizing empowerment workshops and training for Roma citizens.
• Building local cooperation networks with schools, community leaders, and NGOs.
• Drafting policy recommendations and field reports.
• Collaborating with Roma organizations, such as the Panhellenic Confederation of the Greek Roma (hellán passé) and local associations.
• Coordinating support during emergencies (Ianos storm, Daniel floods, fires in Attica, etc.).
• Promoting health outreach, including vaccination initiatives during COVID-19.
• Undertaking community communication campaigns and awareness actions.

Impact: Participation as a path to inclusion

Through this project, Roma individuals and organizations were not treated as passive beneficiaries — they became equal partners. The project:

✅ Created trusted channels of communication with public authorities.
✅ Strengthened local representation and Roma participation structures.
✅ Promoted gender equality and youth empowerment within communities.
✅ Fostered long-term partnerships between Roma and state institutions.
✅ Supported inclusive planning based on real community needs.
✅ Champions the principle: “Nothing about us without us.”

A milestone in public storytelling: The documentary

Beyond policy support and community action, the project achieved something truly groundbreaking:

🎬 It produced the first documentary ever created within the framework of the EEA Grants and the Greek public sector.

This documentary brings forward authentic voices from Roma communities across Greece. It captures their daily struggles, their aspirations, their cultures, and most importantly — their determination to be heard. Through powerful storytelling, it highlights how inclusion begins when people have a platform to share their own stories.

Why this project matters

Roma inclusion is often framed as a challenge. This project proved it is an opportunity — to build stronger communities, fairer policies, and a more resilient society.

This was not just another initiative. It was a shift in mindset — from policies designed for people, to solutions built with people. By nurturing participation and trust, the project helped transform inclusion from a policy goal into a living reality.

The members of the Task Force managed to rebuild a much-needed bridge between Roma communities and the State, restoring trust that had long been broken by empty promises and political instrumentalization — factors that only deepened social exclusion over time.